adminpbn18 Dù gây ra nhiều tranh cãi kể từ khi ra mắt, Var vẫn là chủ đề được bàn tán sôi nổi ở mọi giải đấu lớn, từ World Cup, Champions League cho tới các giải VĐQG hàng đầu. Vậy công nghệ Var là gì? Cơ chế hoạt động như thế nào? Hãy cùng 90 Phút TV khám phá tất tần tật về công nghệ Var qua bài viết dưới đây.
Công nghệ Var là gì?
Var là viết tắt của cụm từ Video Assistant Referee, tạm dịch là trợ lý trọng tài video. Đây là hệ thống hỗ trợ trọng tài chính trên sân bằng cách sử dụng các đoạn video quay lại tình huống thi đấu từ nhiều góc độ khác nhau. Thay vì đưa ra quyết định hoàn toàn bằng mắt thường trong thời gian thực, trọng tài giờ đây có thể tham khảo hình ảnh video chậm, rõ nét và đa chiều để xác định tính chính xác của các tình huống then chốt.
Var không trực tiếp đưa ra quyết định thay trọng tài chính, mà chỉ cung cấp hình ảnh, tư vấn và khuyến nghị từ tổ trọng tài hỗ trợ ngồi trước màn hình trong phòng điều khiển. Trọng tài chính là người có quyền quyết định cuối cùng sau khi xem lại pha quay chậm trên màn hình đặt bên ngoài đường biên sân.
Var được thiết kế nhằm giảm thiểu sai sót trong các tình huống có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu. Với sự phát triển của công nghệ, Var giúp cải thiện tính công bằng và minh bạch trong thể thao, nhất là trong môn bóng đá vốn chỉ có một trọng tài chính và hai trợ lý chính trên sân, rất dễ mắc sai sót trong thời gian ngắn và với áp lực rất lớn.
Các tình huống Var được phép can thiệp
Var không can thiệp vào tất cả các tình huống diễn ra trong trận đấu. Theo quy định của FIFA và IFAB, công nghệ Var chỉ được sử dụng trong bốn trường hợp sau:
- Bàn thắng: Var sẽ kiểm tra xem tình huống ghi bàn có hợp lệ hay không, bao gồm việt vị, bóng chạm tay, phạm lỗi trước khi ghi bàn hoặc bóng chưa vượt vạch vôi.
- Penalty: Var hỗ trợ xác định xem một tình huống có nên thổi phạt đền hay không, hoặc có sai sót khi cho hoặc không cho penalty.
- Thẻ đỏ trực tiếp: Var can thiệp để xem xét các tình huống có thẻ đỏ trực tiếp (không bao gồm thẻ vàng thứ hai). Những pha phạm lỗi nghiêm trọng, chơi bóng bằng tay ngăn cản bàn thắng hoặc hành vi bạo lực sẽ được kiểm tra.
- Nhận diện sai cầu thủ: Trong trường hợp trọng tài rút thẻ nhầm người, Var sẽ hỗ trợ xác định đúng cầu thủ phạm lỗi.
Việc hạn chế số lượng tình huống can thiệp giúp Var không làm gián đoạn quá nhiều nhịp độ trận đấu, đồng thời chỉ tập trung vào những khoảnh khắc có ảnh hưởng lớn đến kết quả chung cuộc.
Quy trình hoạt động của Var trong trận đấu
Mỗi trận đấu sử dụng Var sẽ có một tổ trọng tài hỗ trợ trong phòng điều khiển, thường bao gồm trọng tài Var chính và hai trợ lý Var. Khi trên sân xảy ra một tình huống cần xem xét, quy trình làm việc diễn ra như sau:
- Tình huống được Var kiểm tra tự động trong thời gian thực. Trọng tài Var nhanh chóng xem lại các góc quay để xác định có lỗi hay không.
- Nếu không có sai sót rõ ràng, trọng tài chính không cần dừng trận đấu. Tuy nhiên, nếu Var phát hiện khả năng có sai sót nghiêm trọng, họ sẽ gửi tín hiệu đến trọng tài chính để kiểm tra.
- Trọng tài chính có thể đưa ra quyết định ngay lập tức dựa trên tư vấn, hoặc yêu cầu xem lại video trên màn hình đặt ở gần đường biên.
- Sau khi xem lại video, trọng tài chính sẽ đưa ra quyết định cuối cùng và tiếp tục trận đấu.
Theo 90p TV, tốc độ xử lý và độ chính xác của Var phụ thuộc vào kỹ năng phân tích hình ảnh của tổ trọng tài trong phòng điều khiển và chất lượng kỹ thuật của hệ thống camera được lắp đặt quanh sân.
Ưu điểm của công nghệ Var
Công nghệ Var ra đời đã góp phần mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho bóng đá đỉnh cao. Một trong những ưu điểm lớn nhất là giảm đáng kể số lượng sai sót nghiêm trọng từ trọng tài. Các tình huống việt vị sát nút, bóng chạm tay hay các pha phạm lỗi trong vòng cấm giờ đây được soi xét kỹ càng hơn, từ đó hạn chế sự bất công.
Var cũng giúp tăng tính minh bạch và công bằng trong thi đấu. Các cầu thủ buộc phải thi đấu cẩn trọng hơn, giảm thiểu hành vi tiểu xảo, đánh nguội, giả vờ ngã ăn vạ vì biết rằng mọi hành động đều có thể bị phát hiện qua camera. Điều này giúp cải thiện hình ảnh của bóng đá chuyên nghiệp và nâng cao tinh thần thể thao.
Bên cạnh đó, Var còn làm tăng tính hấp dẫn của bóng đá hiện đại. Những khoảnh khắc trọng tài ra hiệu xem Var, quyết định thay đổi sau khi kiểm tra video hoặc công nhận bàn thắng trong gang tấc tạo nên cao trào và kịch tính đặc biệt, giúp người hâm mộ thêm phấn khích.
Hạn chế và tranh cãi xung quanh Var
Dù mang lại nhiều lợi ích, công nghệ Var cũng vấp phải không ít chỉ trích kể từ khi áp dụng. Một trong những điểm bị phản đối nhiều nhất là làm gián đoạn nhịp độ trận đấu. Các trận đấu có Var đôi khi bị ngắt quãng khá lâu khi trọng tài phải kiểm tra video, gây ảnh hưởng đến cảm xúc và dòng chảy của trận cầu.
Một số tình huống dù đã sử dụng Var nhưng vẫn gây tranh cãi do tính chất chủ quan của luật bóng đá, đặc biệt là lỗi chạm tay trong vòng cấm hay các pha phạm lỗi nhẹ. Nhiều người cho rằng Var không loại bỏ hoàn toàn sai lầm, mà chỉ chuyển sai sót từ trên sân sang phòng điều khiển. Ngoài ra, việc xác định lỗi việt vị theo từng milimét cũng khiến Var bị chỉ trích là quá “cơ học”, thiếu tính linh hoạt và làm mất đi bản chất của bóng đá.
Một số trọng tài cũng gặp áp lực lớn khi phải quyết định theo Var. Có người bị chỉ trích là lạm dụng Var, có người lại bị cho là quá bảo thủ khi không xem lại video rõ ràng. Điều này dẫn đến sự thiếu nhất quán trong việc áp dụng công nghệ ở các giải đấu khác nhau.
Kết luận
Với những thông tin mà 90P chia sẻ ở trên hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về công nghệ Var là gì? Công nghệ Var là bước tiến lớn của bóng đá thế giới, giúp tăng tính công bằng, minh bạch và hỗ trợ trọng tài trong các quyết định then chốt. Dù còn nhiều tranh cãi và điểm cần hoàn thiện, Var đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc làm giảm sai sót và nâng cao chất lượng chuyên môn của các trận đấu.
